Βοροινών αποτίμησις

Η εκδήλωση:

Τα «Βοροινά», «γευστική δοκιμή κρασιών και αποσταγμάτων του βορειοελλαδίτικου Αμπελώνα», όπως λέει και το φυλλάδιό τους. Την εκδήλωση οργάνωση η Ένωση Οινοπαραγωγών του αμπελώνα της βορείου Ελλάδος.

Το μέρος:

Hotel Grande Bretagne. Είχα την ευκαιρία να το δω από κοντά μέσα στις γιορτές και ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα. Οι περισσότεροι γνωρίζετε ότι ανακαινίστηκε ακριβώς πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πρόκειται για ένα κτήριο που σε μεταφέρει σε μια άλλη Αθήνα, και ανεξάρτητα από το αν η βαριά διακόσμηση ταιριάζει με το γούστο του καθενός το αδιαμφισβήτητα εξαιρετικό σέρβις σε κάνει να νιώθεις φιλοξενούμενος. Guest κατά το αγγλοσαξωνικό.

Η βραδιά:

Είχα την χαρά να πάω με συνάδελφο οινολάτρη και την καλή του (η οποία, παρά την διακωμώδηση που ορθώς επιχειρεί να κάνει, ήταν πολύ καλή μαθήτρια και προσπάθησε σοβαρότατα να καταλάβει τα ακατάληπτα που μουρμουρίζαμε εμείς με τις μύτες χωμένες στα ποτήρια). Πάρολα αυτά έγραψε τις αδιανόητες συκοφαντίες για το πώς πήγε η βραδιά, αλλά δεν θα το κάνω θέμα. Ήμασταν στην ώρα μας και ευτυχώς, επειδή με τον κόσμο που είχε ο χρόνος που αφιερώναμε στην αναμονή για να φτάσουμε στους πάγκους και να σερβιριστούμε δεν ήταν λίγος.

Είναι γεγονός ότι οι Έλληνες καταναλωτές δεν είμαστε εξοικειωμένοι με τέτοιες εκδηλώσεις, και δεν είναι απλό πράγμα να εκτιμήσεις την προσέλευση όταν σχεδιάζεις την εκδήλωση. Η αίθουσα που δόθηκε ήταν κατά την γνώμη μου μικρή για το κοινό που εμφανίστηκε. Εναλλακτικά, ίσως έπρεπε να έχει κρατήσει η εκδήλωση μία ημέρα ακόμα (ήταν μόνο δύο ημέρες, την Κυριακή 28 και τη Δευτέρα 29 του μηνός, και κάποιες ώρες ήταν φυσικά μόνο για τους επαγγελματίες). Ο κόσμος που ήρθε ήταν ανεβασμένος τόσο σε αριθμούς όσο και σε διάθεση, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα χαρωπό και καλοπροαίρετο μεν, αδιαχώρητο δε σκηνικό. Για να δώσω ένα παράδειγμα, δεν κατάφερα ποτέ να φτάσω στον πάγκο με το Κτήμα Άλφα. 😦

Οι δοκιμές και οι εντυπώσεις μου:

Σίγουρα η βόρειος Ελλάδα είναι το βασίλειο του λατρεμένου Ξινόμαυρου, αλλά δεν είναι μόνο αυτό, καθώς Ήπειρος και ανατολική Μακεδονία – Θράκη ανεβαίνουν όλο και περισσότερο. Οι πάγκοι ήταν (σωστά) οργανωμένοι κατά γειτονικές περιοχές κι έτσι μπορούσε κανείς να βρει ομοειδή κρασιά σχετικά κοντά το ένα με το άλλο. Προσωπικά προσπάθησα να δοκιμάσω ετικέτες που δεν ξέρω ή έστω δεν πίνω συχνά – έτσι για π.χ. την Ράμνιστα που είναι η αγαπημένη μου Νάουσα δεν θα βρείτε σημειώσεις. Υποθέτω άλλωστε ότι μερικές Νάουσες έχουν πιει όλοι, οπότε δεν θα σταθώ εκεί.

Πρώτη δοκιμή μπαίνοντας αριστερά, η Ραψάνη του Τσάνταλη σε δύο εκδοχές: την απλή και την επιλεγμένη (η δεύτερη έχει περάσει λίγο περισσότερο χρόνο σε βαρέλι). Πρόκειται για κρασί ΟΠΑΠ: η Ραψάνη είναι μια περιοχή στον Όλυμπο που ατενίζει το Αιγαίο και στο μπουκάλι μπαίνουν Ξινόμαυρο, Σταυρωτό και Κρασάτο (1/3 το καθένα). Η Ραψάνη είναι κατά την γνώμη μου ο ορισμός του κρασιού που δεν έχουμε δει το πλήρες δυναμικό του: νευρώδες και με χαρακτήρα, στρογγυλές τανίνες, γλυκόπιοτο φρούτο, αρώματα φραγκοστάφυλου και σύκου, κι ένα απίθανα σέξι ρουμπινί χρώμα. Εξ όσων γνωρίζω, μόνο ο Τσάνταλης εμφιαλώνει Ραψάνη, οπότε περιμένω ανυπόμονα κάποιον ακόμα να τολμήσει στην περιοχή. Και τα δύο κρασιά είναι σταθερά αξιόπιστα και λαχταριστά (ο επιλεγμένος αξίζει το λίγο μεγαλύτερο κόστος), αλλά σε αφήνουν με την απορία τι θα ήταν σε θέση να κάνει εκεί ένας ορεξάτος μικρός παραγωγός.

Σε εκείνο το σημείο στρίψαμε από την απέναντι πλευρά για να δοκιμάσουμε πάλι Τσάνταλη, από τους αμπελώνες της Μαρώνειας στη Θράκη. Η ομάδα του Τσάνταλη έχει δημιουργήσει δύο μονοποικιλιακά: ένα Chardonnay και ένα Syrah. Έχοντας κατά νου περιγραφές αρχαίων περιηγητών για τα κρασιά της Θράκης, δοκίμασα το Syrah. Το βρήκα αδιάφορο, δεν υπήρχε ολοκλήρωση των αρωμάτων, δεν με ικανοποίησε το σώμα και χρώμα / αρώματα / γεύση δεν θύμιζαν την ποικιλία. Διαβάζω ότι οι αμπελώνες είναι «πολύ κοντά στη θάλασσα» – θέλω να πιστεύω ότι δεν διάλεξαν κατά βάση αμμώδη εδάφη για να φυτέψουν τα αμπέλια γιατί τότε είναι λογικό να βγαίνει ένα ανέκφραστο κρασί. Άλλωστε, στην ίδια έκθεση υπήρχαν μερικά από τα καλύτερα ελληνικά Syrah (Κυρ-Γιάννης και Γεροβασιλείου) οπότε δεν βλέπω τον λόγο να συστήσω αυτό.

Διασχίζω κάθετα την αίθουσα για την επόμενη στάση και το πρώτο Ξινόμαυρο της βραδιάς, ΟΠΑΠ Αμύνταιο ερυθρός από τον συνεταιρισμό Αμυνταίου. Το Αμύνταιο γίνεται από 100% Ξινόμαυρο, αλλά έχει χαρακτήρα πολύ διαφορετικό από τη Νάουσα, ενώ έχει ΟΠΑΠ και για ροζέ και αφρώδεις οίνους. Παλιότερα κυκλοφορούσε ο κυρ-Γιάννης ένα καλοφτιαγμένο Αμύνταιο (Οίνοι Γρύππα) αλλά νομίζω ότι πια υπάρχει μόνο ο συνεταιρισμός. Γενικά, ενώ είμαι υπέρ των συνεταιρισμών είναι γεγονός ότι πρέπει να συνδέουν την ποιότητα των σταφυλιών που τους παραδίδονται με την αμοιβή που θα δίνουν στους καλλιεργητές. Το Αμύνταιο στο ποτήρι μου λοιπόν: άτονο κεραμιδί χρώμα, με ξενίζει. Απόμακρη, «κλειστή» μύτη. Γεμάτος ερωτηματικά δοκιμάζω και βρίσκω την απάντηση: οξείδωση. Η φιάλη ήταν καταφανέστατα οξειδωμένη. Κοιτάζω με απορία τον υπάλληλο – δεν την δοκίμασε άραγε όταν την άνοιξε; Με τον κόσμο να συρρέει γύρω μου απομακρύνομαι χωρίς να κάνω δεύτερη προσπάθεια. Κρίμα.

Κατευθύνομαι τώρα προς το Κατώγι – Στροφιλιά, αλλά πρώτα μια στάση για Primus Ζίτσα. Η Ζίτσα μου αρέσει ιδιαίτερα, είναι περιοχή ΟΠΑΠ στην Ήπειρο, λευκό κρασί από 100% Ντεμπίνα, λεπτεπίλεπτο και δροσερό, με πλούσια γεύση. Μου φέρνει στο μυαλό ποταμίσιες καραβίδες, τηγανητές πέστροφες ή ωραία καλοκαιρινά λαδερά– τα ζητάει! Το Primus είναι μία από τις πετυχημένες Ζίτσες κι ωστόσο είχα να το δοκιμάσω μερικά χρόνια, οπότε ήθελα να επιβεβαιώσω ότι πάει καλά. Έμεινα ιδιαίτερα ικανοποιημένος.

Στο Κατώγι – Στροφιλιά δοκίμασα και πάλι το Ξινόμαυρό τους, το οποίο είναι ΟΠΑΠ Νάουσα. Με μαλακές τανίνες για Νάουσα, ωραίο χρώμα, ελκυστική μύτη, στρογγυλό και γλυκόπιοτο, αν και με σχετικά ελαφρύ σώμα. Σαφώς βελτιωμένο από την προηγούμενη φορά που το είχα δοκιμάσει (πέρυσι στο Οινόραμα) είναι μια καλή πρόταση για όσους βρίσκουν τις τυπικές Νάουσες πολύ επιθετικές. Αυτό που με ενθουσίασε όμως ήταν ένα Traminer που έχουν εμφιαλώσει, με καθαρά κεντροευρωπαϊκό χαρακτήρα. Ένα λευκό με αρώματα λευκόσαρκων φρούτων, γενναιόδωρο σώμα και ωραία επίγευση. Δεν ξέρω την τιμή του στην αγορά, αλλά αξίζει έστω για το διαφορετικό της γεύσης του. Από την άλλη πλευρά δεν με ενθουσίασε το Chardonnay, αλλά είπαμε, είμαι γκρινιάρης σε αυτά: πρέπει να είναι πολύ καλό για να δεχτώ ότι αξίζει τον κόπο άλλο ένα Chardonnay δίπλα στα δεκάδες που συνωστίζονται στα ράφια.

Το λευκό που είναι πραγματικά διαφορετικό και δεν πρόκειται να σας θυμίσει τίποτα απ’ όσα έχετε πιει είναι η Μαλαγουζιά του Κτήματος Καρρά. Ξεχασμένη ποικιλία που φαίνεται να αναστήθηκε, γεμίζει την μύτη αρώματα (άνθη, μέντα και βερύκοκο) και το στόμα όλο δροσιά και γλύκα. Το κρασί είναι ξηρό, παρόλα αυτά θυμίζει γλυκό. Μαλαγουζιά δοκίμασα και του Μπαμπατζιμόπουλου (παραγωγός με τα εξαίρετα αποστάγματα και το πιο σοβαρό ελληνικό ροζέ, αρκετά κάτω από τα € 10, τον «Ερωδιό») αλλά ήταν άτονη σε σχέση με του Καρρά. Αξίζει πραγματικά τον κόπο, ιδίως για πιο ιδιαίτερα πιάτα, όπως ας πούμε κουνέλι λαδορίγανη ή χταπόδι μαγειρευτό με ελιές. Γενικά, την θεωρώ πολύ ευπροσάρμοστη στο πιάτο ποικιλία.

Το επόμενο βήμα ήταν ένα σετ από τρεις διαδοχικές Γουμένισσες. Η Γουμένισσα είναι περιοχή ανατολικά της Νάουσας, έχει status ΟΠΑΠ και στο κρασί εκτός από Ξινόμαυρο μπαίνει και 30% Νεγκόσκα (μια άλλη κλασσική μακεδονίτικη ποικιλία που, παραδόξως, το όνομά της είναι η Νάουσα στα σερβο-κροατικά). Η Γουμένισσα είναι πιο θηλυκή από τη Νάουσα, με μικρότερες δυνατότητες παλαίωσης αλλά με πιο ελκυστικό αρωματικό προφίλ και με πιο ήπιες (και άρα πιο εύκολες) τανίνες. Δοκίμασα πρώτα την Γουμένισσα ΟΠΑΠ του Μπουτάρη. Κατόπιν το Κτήμα Φιλυριά. Και πάλι Μπουτάρης, και πάλι Γουμένισσα ΟΠΑΠ, αλλά έχει περάσει χρόνο καινούργια δρύινα βαρέλια. Τέλος, στον διπλανό πάγκο Γουμένισσα Αϊδαρίνη. Ενθουσιάστηκα! Η γλώσσα έκανε από μόνη της αυτό το «κλακ» επιδοκιμασίας στον ουρανίσκο. Μου φάνηκε πολύ κοντινό σε μια καλοφτιαγμένη Νάουσα, με το σώμα και τον γευστικό πλούτο που αυτή προσφέρει, χωρίς να προδίδει το διαφορετικό προφίλ που έχει η Γουμένισσα. Δεν είχα ξαναδοκιμάσει από τον συγκεκριμένο παραγωγό και σας λέω ευθέως ότι ο κος Αϊδαρίνης είναι σίγουρα στη λίστα μου πλέον!

Τελευταία στάση: Τέχνη Αλυπίας των Παπαδόπουλου – Καλαϊτζίδη από την Δράμα. Μια σειρά για την οποία έχω διαβάσει πολλά καλά, αλλά δεν είχα καταφέρει να την δοκιμάσω. Πρώτη δοκιμή το λευκό Τέχνη Αλυπίας: 95% Sauvignon Blanc, 5% Ασύρτικο. Πολύ ωραίο, έχει όλη την επιθετικά δροσιστική οξύτητα του Sauvignon, με το σώμα και την αυτοσυγκράτηση που δίνει το Ασύρτικο. Από την ίδια σειρά ήπια και το Ασύρτικο βαρέλι. Ενώ είναι πολύ καλοφτιαγμένο κρασί, τελικά δεν ξέρω αν συμφωνώ με την μόδα του βαρελιού σε κάποια λευκά. Κατ’ αρχήν το ίδιο το Ασύρτικο δεν έχει καμία σχέση με το προφίλ που βγάζει φυτεμένο στη Σαντορίνη. Το δε βαρέλι, παρότι είχε χρησιμοποιηθεί συγκρατημένα και χωρίς υπερβολές, δεν δείχνει να προσδίδει στην συγκεκριμένη ποικιλία. Ενδεχομένως να ήταν καλύτερο δίπλα σε ένα πιάτο ή με ένα κομμάτι καπνιστό τυρί (χμμμ…). Σίγουρα όποιοι ενδιαφέρονται για βαρελίσια λευκά θα το εκτιμήσουν και πολύ καλά θα κάνουν.

Τι συγκράτησα:

Δεν είδα πολλούς νέους παίκτες, είδα όμως σαφείς βελτιώσεις στους υφιστάμενους. Υπάρχουν δύο έντονες τάσεις: η μία είναι να αναδειχτούν τα κρασιά ΟΠΑΠ εκεί που υπάρχουν (και γεγονός είναι ότι τα βορειοελλαδίτικα ΟΠΑΠ είναι πολύ σοφά ορισμένα), με νέο και πιο μοντέρνο τρόπο. Τα κρασιά αυτά παρότι μπορούν να παλαιώσουν (αναφέρομαι κυρίως στις Νάουσες εδώ) δυστυχώς δεν πρόκειται να το καταφέρουν γιατί ούτε οι καταναλωτές ούτε οι παραγωγοί τα προορίζουμε για κάποιον χρονικό ορίζοντα άνω των 3 – 4 ετών. Η δεύτερη τάση έχει να κάνει με τις διεθνείς ποικιλίες της μόδας, όπου στα κλασσικά Cabernet και Chardonnay προστέθηκαν βιαστικά τα Merlot και Syrah, χωρίς όμως να δικαιολογείται πάντα η επιλογή τους. Με εξαίρεση κάποια πετυχημένα παντρέματα terroir και ποικιλίας (όπως π.χ. το Traminer του Κατώγι – Στροφιλιά) δεν θα έπρεπε να δίνεται τόση έμφαση για να παραχθεί κάτι που μπορεί να βρεθεί με μικρότερο κόστος και με υψηλότερη ποιότητα από δεκάδες άλλες χώρες στον κόσμο. Δεν χτίζεις την φήμη σου έτσι. Και τέλος, δοκίμασα τουλάχιστον ένα κρασί που μου αναβάθμισε την Γουμένισσα και με έκανε να θέλω να το δοκιμάσω ξανά και ξανά στους επόμενους μήνες.

Δεν ξέρω ποιοι άλλοι πήγατε και τι δοκιμάσατε, αλλά θα με ενδιέφερε να ακούσω γνώμες!