Τι μπαίνει μέσα στο μπουκάλι

Στην αρχή της εφηβείας κάθε άνθρωπος ανακαλύπτει (με μεγάλη έκπληξη συνήθως) τρία βασικά πράγματα:

1. Το αντίθετο φύλο έχει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανατομία (εναλλακτικά, το ίδιο φύλο έχει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανατομία, αλλά φυσικά θα περάσει καιρός για την σχετική παραδοχή)
2. Οι γονείς του και οι φίλοι των γονιών του και οι συγγενείς των γονιών του είναι αδιαμφησβήτητα οι χειρότεροι καταπιεστές και οι μεγαλύτεροι μαλάκες που έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους στον πλανήτη.
3. Υπάρχει ένα πράγμα που λέγεται «τέχνη» και ένα παρακλάδι του που λέγεται «μουσική» το οποίο μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να πιάσεις κουβέντα με το αντίθετο φύλο. Μάλιστα η μουσική ανακαλύφθηκε μόλις πριν ένα Σαββατοκύριακο.

Κανονικά αυτό, έτσι; Όλοι νομίζουμε ότι η μουσική ξεκίνησε να υπάρχει μόλις την ανακαλύψαμε και ό,τι κι αν έχει γίνει πριν κλείσω εγώ τα 13 δεν μετράει. Όλα τα παιδιά στην τάξη ακούμε ακριβώς τα ίδια πράγματα (άντε, να έχουμε χωριστεί σε δυο-τρία «στρατόπεδα») και θα περάσουν χρόνια για να τολμήσουμε να δοκιμάσουμε ακούσματα on our own, μέσα από επιρροές και φίλους.

Σε αυτή την φάση όλοι αναρωτιόμαστε γιατί έχει σημασία ο εκτελεστής του τραγουδιού: αφού το τραγούδι είναι το ίδιο όποιος κι αν το τραγουδά. Τόσα ξέρουμε, τόσα λέμε. Δεν παίρνουμε χαμπάρι ούτε τον ρόλο του μουσικού παραγωγού ούτε καν την σημασία της χρονιάς που έγινε η ηχογράφηση σε σχέση με την συνολική πορεία του καλλιτέχνη. Σε μια αγωνία να κατανοήσουμε και να κουμαντάρουμε τον χαώδη κόσμο της μουσικής αμέσως μπορούμε να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους με τίτλους τραγουδιών και μόνο: ε, αυτό ξέρουμε, αυτό εμπιστευόμαστε.

(και μάλιστα θα μας πάρει πολλά χρόνια να δεχτούμε ότι δεν υπάρχει η «καλύτερη» εκτέλεση ενός τραγουδιού, αλλά ότι διαφορετικές εκτελέσεις μπορεί να είναι εξίσου καλές)

Τα πράγματα είναι ακριβώς τα ίδια στο κρασί, και μάλιστα η αναλογία είναι πλήρης. Watch this:

• Tο τραγούδι είναι η ποικιλία του σταφυλιού
• Ο καλλιτέχνης είναι η περιοχή παραγωγής
• Ο μουσικός παραγωγός είναι ο…οινοπαραγωγός
• και η χρονιά ηχογράφησης είναι η εσοδεία του τρύγου

Ενδιαφέρον, ε; Οι άνθρωποι στην αγωνία μας να κατανοήσουμε και να χειριστούμε ένα αντικείμενο που φαίνεται περίπλοκο (όπως το κρασί) ξεκινάμε ταυτοποιώντας τις ποικιλίες που μας αρέσουν. Θα μας πάρει καιρό να συνειδητοποιήσουμε ότι η ποικιλία δεν είναι αυτό που μετράει περισσότερο αλλά ο τόπος της αμπέλου, και μάλιστα σημασία έχει να ταιριάζει ο τόπος στην ποικιλία και όχι να βρούμε την «καλύτερη» περιοχή οινοπαραγωγής.

Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια υπάρχουν δύο διακριτά ρεύματα στο κρασί, τα οποία δεν αντικατοπτρίζουν σχολές οινοποίησης ή μεθόδων αμπελοκαλιέργειας αλλά απλώς  τρόπους κατηγοριοποίησης: ο μεν Παλαιός Κόσμος που δίνει την έμφαση στην περιοχή (και το κρασί λέγεται ας πούμε Bordeaux) και ο Νέος Κόσμος που δίνει την έμφαση στην ποικιλία (και το κρασί λέγεται Cabernet Sauvignon). Κρασιά που στηρίζουν το όνομά τους στην ποικιλία απευθύνονται συνήθως σε κοινό λιγότερο εξοικειωμένο με τις οινοπαραγωγικές περιοχές. Έχει σημασία μάλιστα ότι στην ελληνική αγορά ακόμα και κρασιά ονομασίας προέλευσης έχουν αναγκαστεί να φέρουν σαν όνομα την ποικιλία τους γιατί ο μέσος καταναλωτής δεν έμαθε να σκέφτεται με περιοχές.

Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι φυσικά και η ποικιλία έχει μεγάλη σημασία. Είναι η μελωδία του κρασιού. Και φυσικά θα στηριχτούμε σε αυτήν για να υποψιαστούμε τι έχει μέσει το άγνωστο μπουκάλι που είναι μπροστά μας. Αλλά η περιοχή τελικά έχει την ίδια σημασία που έχει ο τραγουδιστής για το τραγούδι: η πιο λαχταριστή ποικιλία με τις πιο τέλειες μεθόδους καλλιέργειας και οινοποίησης θα δώσει αδιάφορο αποτέλεσμα σε αταίριαστο χώρο. Είναι κατανοητό να στηριζόμαστε στην ποικιλία για να βρούμε κάτι που θα μας θυμίζει γνωστές γεύσεις, αλλά τελικά πρέπει να περάσουμε στην περιοχή παραγωγής για να πούμε ότι προχωράμε.

Και αν θέλετε ένα παράδειγμα, δοκιμάστε ένα ξηρό κόκκινο από τη Νάουσα και ένα από το Αμύνταιο: και τα δύο γίνονται από 100% Ξινόμαυρο. Οι γεύσεις του είναι ριζικά και απολαυστικά διαφορετικές, σαν την αρσενική και την θηλυκή πλευρά του σταφυλιού αντίστοιχα. Και η διαφορά είναι που κάνει τον κόσμο του κρασιού έναν ατελείωτα ενδιαφέροντα κόσμο.